Avrupa’da sürdürebilirlik raporlaması zorunlu hale geliyor 

Avrupa Birliği (AB), geçtiğimiz ay Avrupa Parlamentosu'nda yapılan bir oylamanın ardından Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Direktifi'ni (Corporate Sustainability Reporting Directive - CSRD) onayladı. Bu direktif, şirketlerin sürdürülebilirlik adına ayrıntılı bilgi yayınlamaları gerekeceği anlamına geliyor. Bu sayede şirketlerin hesap verebilirliği artırılıp sürdürülebilirlik standartlarının denetimi kolaylaştırılacak.

CSRD, aynı zamanda 15 Nisan 2014’da Avrupa Parlementosu tarafından onaylanan AB’nin finansal olmayan verilerin raporlanmasına dair direktifini (Non-financial Reporting Directive - NFRD) değiştirmekte. Direktif daha ayrıntılı raporlama gereklilikleri ile şirketlerin çevresel haklar, sosyal haklar, insan hakları ve yönetim gibi sürdürülebilirlik konularında rapor vermesini sağlamakta.

Direktif ile raporlama için bir sertifikasyon gerekliliği getirilmesinin yanı sıra bilgiye daha iyi erişilebilirlik için fırsatlar sunuluyor. Bu kapsamda Avrupa Finansal Raporlama Danışma Grubu (European Financial Reporting Advisory Group - EFRAG), bir dizi Avrupa kurumunun teknik tavsiyesini izleyerek Avrupa standartlarını oluşturmaktan sorumlu olacak.

Finansal olmayan verilere ilişkin AB direktifleri, tüm büyük şirketler ve düzenlenmiş piyasalarda işlem gören mikro girişimler hariç tüm şirketler için geçerli. Bu şirketler ayrıca, yan kuruluşlarının operasyonlarını sürdürülebilirlik odağında değerlendirmekten sorumlu. Kurallar, belirli kriterlere sahip KOBİ’ler için de geçerli olurken KOBİ’ler 2028 yılına kadar direktifin uygulanmasından muaf tutulacak.

Mevcut kuralların kapsadığı şirket sayısı 11.700 iken, yeni direktifle bu alan çok daha geniş tutuluyor. CSRD, AB şirketi olmasa da AB sınırları içinde iş yapan şirketleri de kapsayarak tahmini 50.000 şirketi kapsıyor olacak. Avrupa dışındaki şirketler için, sürdürülebilirlik raporu sunma zorunluluğu, AB’de 150 milyon Euro net ciro üreten ve AB’de en az bir yan kuruluşu veya şubesi olan tüm şirketler için geçerli. Bu şirketler de CSRD’de belirtildiği gibi çevresel, sosyal ve kurumsal yönetişim (Environmental Social Governance – ESG) etkileri hakkında bir rapor sunmalı.

Direktif’in uygulanması dört aşamada gerçekleştirilecek:

Halihazırda finansal olmayan verilerin raporlamasına dair direktife tabi olan şirketler için 1 Ocak 2024,

Şu anda finansal olmayan verilerin raporlamasına dair direktife tabi olmayan şirketler için 1 Ocak 2025,

Listelenen KOBİ’ler, küçük kredi kuruluşları ve sabit sigorta kurumları için 1 Ocak 2026,

AB’de 150 milyon Euro net ciro üreten ve AB’de en az bir yan kuruluşu veya şubesi olan tüm şirketler için geçerli yabancı şirketler için 1 Ocak 2028.

CSRD, Avrupa Parlamentosu'nun onaylamasının ardından 28 Kasım’da yasama yasası kabul edildi. Avrupa Parlamentosu Başkanı ve Konsey Başkanı tarafından imzalandıktan sonra Avrupa Birliği Resmi Gazetesi'nde yayımlanacak ve 20 gün sonra yürürlüğe girecek. Yeni kuralların üye devletler tarafından 18 ay sonra uygulanması gerekecek.

Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Direktifi hakkında bilinmesi gereken noktalar:

Sürdürülebilirlik alanlarında (sosyal, çevresel, yönetimsel konularda) kurum raporlarında (i) şirketin operasyonlarıyla ilgili başlıca mevcut veya potansiyel etkiler ve (ii) ürünleri, hizmetleri, iş ilişkileri ve tedarik zinciri dahil olmak üzere şirketin değer zincirinin durum tespiti süreci (due diligence) ve sonuçları açıklanmalıdır.

Yönetim raporunun, yönetim kurullarının ve denetim kurullarının sürdürülebilirlik konularına ilişkin sorumluluklarının tanımını sağlaması gerekir. Bu sorumlulukların yerine getirilmesiyle ilgili sürdürülebilirlik konularına ilişkin uzmanlık ve becerilerin ana hatları çizilmelidir.

Ayrıca, yönetim raporu ileriye dönük oluşturulmalı, sürdürülebilirlik konularında belirlenen zamana bağlı hedefler açıklamalı ve bu hedeflere ulaşmadaki ilerlemeyi kaydetmelidir. Raporda duyurulan çevresel hedeflerin bilimsel kanıtlarla örtüşüyor olduğu teyit edilerek doğrulanmalıdır.

Çifte raporlama yükümlülüğü, yönetim raporunun hem şirket faaliyetlerinin sürdürülebilirlik üzerindeki etkileri hem de şirketi etkileyen sürdürülebilirlik konuları hakkında bilgi sağlaması gerektiği anlamına gelir.

CSRD, AB Üye Devletlerin sürdürülebilirlik raporlamasının güvence kalitesini korumasını zorunlu kılar ve bunu soruşturma ve yaptırımlara tabi tutar.

CSRD, şirketlerin sürdürülebilirlik raporunun dijital formatta yayınlanan ayrıntılı, kapsamlı ve sektöre özgü raporlama standartlarına (Avrupa Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları) göre hazırlanmasını şart koşmakta ve böylece daha iyi bir genel bakışa ve karşılaştırmaya olanak sağlamaktadır.

Kapsam içi şirketler, yönetim raporlarını internet sitelerinde ücretsiz olarak bulundurmak zorundadır. 

‍