Brezilya Amazonlarında yerlilere ait bölgeler gerçek sahiplerine iade ediliyor

Bolsonaro döneminde Amazon'da büyüme teşvik edilirken ve yerli topraklarında yasadışı altın madenciliği ve çiftçilik hız kazanmıştı. Çevresel yıkıma ve şiddete yol açan çeşitli adımlarla Bolsonaro yönetimi altında Amazon ormanlarında, ormansızlaşma %56 oranında arttı, yaklaşık 13.000 mil karelik yağmur ormanının yok edildi ve yaklaşık 965 mil karelik yerli toprağı zarar görmüştü. Brezilya devlet başkanı Lula da Silva, önceki devlet başkanı Jair Bolsonaro'nun yürürlüğe koyduğu politikaları tersine çevirerek, 800 mil karelik yerli topraklarını yasal olarak tanıdı ve bu toprakların gerçek sahipleri olan yerlilere iade edilmesi için harekete geçti.

Lula'nın yeni ataması ile birlikte madencilik faaliyetlerini yasaklanırken, ticari çiftçilik ve ağaç kesme gibi konularda Brezilya hükümetinin özel izni gerekiyor ve yerli olmayan kişilerin yerli topraklarında herhangi bir ekonomik faaliyette bulunmaları da yasaklanıyor.

Neden önemli?

Amazon yağmur ormanları, iklim değişikliğiyle mücadelede çok önemli olan büyük miktarda karbon tutma kapasitesine sahip. Araştırmalar, korunan yerli topraklarının Brezilya Amazon'undaki korumasız alanlara göre hektar başına %50 daha fazla karbon tuttuğunu ve bölgedeki yerli topraklarını korumanın 15 milyondan fazla kişide solunum ve kardiyovasküler hastalığı önleyebileceğini gösteriyor.

Brezilya'da 3.000'den fazla korunan alan ve 490 tanınmış yerli bölgesi var. Bu yerli bölgeleri, Brezilya topraklarının neredeyse %13'ünü oluşturan 264 milyon dönümden fazlasını kapsıyor. Rainforest Foundation Norveç Direktörü Toerris Jaeger, bu kararla ilgili, “Yerli bölgeleri, dünyanın biyolojik çeşitlilik için merkez bankası olan Amazon’u korumak için çok önemli. Bu karar yerli halkın bu zenginliği en iyi koruyabilenler olduğunun önemli bir kabulü anlamına geliyor” dedi.

Bu yeterli mi?

Lula hükümetinin duyurusu, yaklaşık 4.000 yerliye ev sahipliği yapan altı bölgenin tanınmasını sağlıyor. Ancak bu yerli halkı için tamamen yeterli ve tatmin edici değil, çünkü hükümet 14 yeni bölge oluşturma sözü verirken, 733 bölge daha federal hükümet tarafından tanımlanmayı bekliyor. Örneğin Bahia eyaletindeki Pataxó’nun lideri Renato Atxuab, yabancılar tarafından devam eden istilalarla ilgili endişelerini dile getirmeye devam ederken topraklarının derhal tanınması çağrısında bulunuyor. Bu bölgede geçen yıl tarım ticareti, arazi gaspçıları ve uyuşturucu kaçakçılarının dahil olduğu şiddetli çatışmalar yaşanmıştı.

Buna ek olarak, bazı bölgelerin resmi olarak tanınmasına rağmen, yasadışı altın madencileri tarafından işgal edilmeye ve burada yaşayan yerlileri aşırı şiddete maruz bırakmaya devam ediyor. Greenpeace Brezilya sözcüsü Danicley de Aguiar, gelecekte yerli topraklarının gerçek anlamda korunmasını sağlamak için Brezilya hükümetinin bu bölgeleri yakından izlemesi gerektiğini vurguluyor.