İklim değişikliğinin nörolojik etkileri

İklim değişikliği, daha şiddetli hava koşulları, doğal afetler, gıda üretimindeki kayıplar ve türlerin yok olması gibi birçok olumsuz sonuçlara yol açıyor. Ancak artık bazı sağlık durumları üzerinde de etkileri olduğunu görüyoruz. Yeni nörobilim araştırmalarına göre, iklim değişikliği nörolojik bozuklukların semptomlarını şiddetlendirebilir.  

University College London'ın Queen Square Nöroloji Enstitüsü'nden nöroloji profesörü Sanjay Sisodiya liderliğindeki bir ekip, iklim değişikliğinin beyin sağlığı üzerindeki etkisine ilişkin yayınlanmış 332 nörobilim makalesini inceledi. Bulgular bu hafta The Lancet Neurology dergisinde yayımlandı. Rapora göre veriler, araştırmacıların gezegen ısındıkça çeşitli nörolojik rahatsızlıkların daha da kötüleşebileceğini iddia etmeleri için yeterli. 

Araştırmacılar; inme, migren, Alzheimer, menenjit, epilepsi ve multipl sklerozun (MS) yanı sıra anksiyete, depresyon, şizofreni ve diğer psikiyatrik bozuklukları da içeren 19 farklı sinir sistemi hastalığını inceledi. 

Sisodiya bir basın açıklamasında, “İklimin bazı beyin rahatsızlıkları, özellikle de inme ve sinir sistemi enfeksiyonları üzerinde etkisi olduğuna dair açık kanıtlar var” dedi. “Nörolojik hastalıklar üzerinde etkisi olduğu gösterilen iklim değişimleri hem düşük hem de yüksek aşırı sıcaklıkları ve gün içinde özellikle mevsim normallerinin dışında gerçekleşen belirgin sıcaklık değişimlerini içeriyor." 

Ayrıca, Sisodiya gece saatlerinde artan sıcaklıkların uykuyu bozabileceğini ve bunun da bazı nörolojik rahatsızlıklar için tetikleyici olabileceğini belirtiyor. 

Semptomlardaki artış hastalıklara göre değişiklik gösteriyor. Araştırmacılar epilepsi hastalarında nöbet kontrolünün zorlaştığını ve sıcak hava dalgaları sırasında MS semptomlarının kötüleştiğini tespit etti. Felçlerin şiddetinin daha yüksek sıcaklıklarda arttığı, depresyon gibi psikolojik rahatsızlıkların ise daha da ağırlaştığı görülüyor. 

Araştırmacıların incelemiş olduğu bir rapor, 2010 ve 2019 yılları arasında ruh sağlığı kaynaklı acil servis ziyaretlerine bağlı ABD sağlık sigortası taleplerinin aşırı sıcakların olduğu günlerde arttığını gösteriyor. 

Nöropsikolog Joel Frank, Fast Company ile yaptığı röportajda hava durumu ve ruh sağlığı arasındaki bağlantının oldukça açık olduğunu söylüyor. “Hem psikoloji hem de sosyoloji alanlarında mevsimsel ve çevresel değişimlerin bilişsel ve zihinsel sağlığı nasıl etkilediğine dair çok sayıda araştırma yapılıyor” diye ifade ediyor 

Frank, “Havalar ısındığında ve daha fazla çevresel ve toplumsal aktivite gerçekleştiğinde, mental sağlık sorunları yaşayan bireylerin enerjileri artabilir ve bu da muhtemelen semptomlarını daha da kötüleştirebilir” diyor. Örneğin, bipolar bozukluğu olan bireylerin, manik bir dönem sırasında intihara teşebbüs etme olasılığının daha yüksek olduğundan bahsediyor. Bilişsel işlev bozuklukların ve psikolojik rahatsızlıkların kendini göstermesi için enerji gerekliliğini vurgulayan Frank, daha sıcak havaların bilişsel ve zihinsel sağlık sorunlarında artışa neden olduğunu söylüyor. 

İklim değişikliğinin bir dizi sağlık sorununu daha da kötüleştirdiği uzun zamandır bilinirken, bu yeni rapor nörolojik hastalıkların da listeye eklenmesini öneriyor. Araştırmacılar, daha sıcak havalarda, daha fazla su içmek ve aktiviteleri sınırlamak gibi adaptif stratejilerin nörolojik rahatsızlıkları olan bireylerin semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabileceğini söylüyor.  

‍