İklim istifası: Genç çalışanlar neden işlerinden ayrılıyor?

Yeni bir terim olarak son dönemlerde karşımıza çıkan “İklim istifası” (Climate quitting) işverenlerin eylemlerinin iklim krizi üzerindeki etkisine yönelik olarak duyulan memnuniyetsizlik nedeniyle veya doğrudan iklim sorunlarının ele alınması üzerinde çalışmak istenildiği için işten ayrılmak anlamına geliyor.

İklim değişikliği ve iklim krizi sorunlarına yönelik olarak duydukları kaygı yüzünden işinden ayrılmak isteyen çalışanların sayısı giderek artıyor. Birleşik Krallık'taki Z kuşağı çalışanlarının yarısı, iklim krizine yönelik değerlerdeki çatışma nedeniyle halihazırda işlerinden istifa etmiş durumda. 18-41 yaş grubundaki çalışanların %48'i ise sürdürülebilirlik değerleriyle uyumlu bir şirkette çalışmak için maaşlarında kesinti yapılmasına gönüllü olduklarını söylüyor.

Özellikle petrol ve gaz şirketleri, büyüyen iklim krizi nedeniyle güvenilirliklerini yitirdikleri için yeni ve genç çalışanları çekmekte zorlanıyor. Çevreyle ilgili olan kaygıları nedeniyle petrol ve gaz endüstrisinden ayrılan ve birçoğu henüz kariyerlerinin başında olan çalışanlar üzerinde yapılan bir araştırma gösteriyor ki, çalışanlar iş bırakma kararını alırken bile işlerinin pek çok yönünden (iyi maaş, entelektüel gelişim ,kariyer gelişimi) keyif almaya devam ediyor. O halde bu çalışanları iklim kaygıları nedeniyle işlerini bırakmaya motive eden şey nedir?

-İklim krizinin aciliyeti

2022'de yapılan bir araştırmanın sonuçlarına göre, iklim değişikliği konusunda endişelenmeye en yatkın olan yaş grubu 16-29 yaş arası kişiler. İklim krizinin aciliyetinin de artmasıyla işverenlerin eylemlerinin ve önceliklerinin iklim krizini acil olarak önlemeye dayalı değişimlere odaklı olmaması, gençler tarafından bir sorun olarak görülüyor.

-Örgütsel ikiyüzlülük

2021'de gerçekleştirilen bir çalışma, enerji sektöründeki birçok şirketin yeşil eylem (green action) yerine temiz söylemi (clean rhetoric) tercih ettiğini ve iklim sorunlarına yönelik sorumluluklarını yerine getirmekten kaçtığını gösteriyor.

Araştırmaya dahil olan çalışanlar, işverenlerin temiz enerjiye geçiş konusunda kamuoyuna duyurdukları ile şirket içinde öncelik verdikleri şeyler arasındaki farklılığa dikkat çekiyor. Bazı araştırmalar, iş yerinde giderek artan rahatsızlık hissinin ve değer çatışmasının gençleri işten ayrılmaya yönelttiğini gösteriyor.

2012 yılında yapılan bir araştırma, petrol ve gaz endüstrisindeki çalışanların, işverenlerinin yalnızca iklim dostu bir kamu imajı sunmak için çevresel eylemler veya iddialar peşinde koştuklarını gözlemlediklerinde, işverenlerine olan güvenlerini kaybettiklerini ortaya çıkardı.

-Değişimi yönetememek

Araştırmalar iklim değişikliği konusunda kaygı duyan çalışanların sıklıkla, kuruluşlarında sürdürülebilirlik yöneticisi gibi rolleri üstlenerek işverenlerinin iklim değişikliği ve sürdürülebilirliğe yönelik değişimleri gündemlerine almasını sağlamaya çalıştığını gösteriyor. Ancak bu kişilerin çoğu, değişimi içeriden başlatmaya yönelik başarısız girişimlerinin ardından işi bırakmaya karar veriyor. Bunun nedenleri arasında ise petrol ve doğal gaz şirketlerinin yatırımlarının ve operasyonlarının yalnızca küçük bir kısmını fosil yakıt alternatiflerine ayırması belirtiliyor.

Buna karşılık, yenilenebilir enerji sektöründeki yeni fırsatlarla birlikte iklim değişikliğine duyarlı enerji uzmanlarının tercih edebilecekleri işler giderek artıyor. 2022'de 10.000 enerji sektörü profesyonelinin katılımıyla yapılan bir anket, katılımcıların %82'sinin önümüzdeki üç yıl içinde petrol ve doğal gaz sektörünü bırakmayı düşündüğünü ortaya koyuyor. Bu çalışanların yarısı ise yenilenebilir enerji sektöründe çalışmayı umduklarını söylüyor.

İklim istifaları, petrol ve doğal gaz şirketlerinin yeşil dönüşüme acil bir şekilde geçmeleri gerektiğini destekleyen önemli bir gösterge niteliğinde. Bu konuda şirketlerin nasıl bir karar alacakları ise hem kendi geleceklerini hem de dünya üzerindeki tüm canlıların geleceğini önemli ölçüde etkileyecek.