Küresel ısınma ve uyutmayan gece sıcakları 

Bilim insanları Viktorya döneminden bu yana gece sıcaklıklarının kayda değer ölçüde arttığını gözlemledi. İncelenen kayıtların çoğunda gece sıcaklıklarının gündüz sıcaklıklarından daha hızlı arttığı not edildi. Peki neden?

Birleşik Krallık ’ta son zamanlardaki ılıman kışların soğuk geceleri çok daha azdı. En soğuk geceler normalde en soğuk kış günlerinden daha soğuk olmakta. Sayılarının azalmasıyla ortalama minimum gece sıcaklığı ortalama maksimum gündüz sıcaklığına göre orantısız biçimde daha hızlı yükseldi.

Birleşik Krallık yazları da yine iklim değişikliğinin bir sonucu olarak daha çok sıcak havalar görmekte. Ekstrem gündüz ve gece sıcakları, sıcak hava dalgalarının yaşandığı bu dönemde, son 150 yıla kıyasla yaklaşık 2°C arttı. Özellikle son yıllarda yaşanan olağanüstü hava sıcaklığına dair kurumlar ikazlarda bulunmakta ve vatandaşları, özellikle çiftçileri, önlem almaları için uyarmakta.

Kısa süreli bir sıcak hava dalgası yaşansa ve gündüz sıcaklıkları normale yaklaşsa dahi sıcak gecelerin devam etmesinin önüne geçilemiyor. Bu da nihayetinde gündüzlerden daha sıcak gecelere yol açıyor. Bunun şehirlerdeki sebebi ise beton ve asfalt. Kırsala kıyasla asfalt ve beton gündüz ısısını gece boyunca daha yavaş absorbe edip salıyor. Böylece gece sıcaklıkları şehir sakinleri için daha da yüksek olmakta. Bu duruma kentsel ısı adası etkisi denmekte.

Kanıtları pek net olmamakla birlikte, uçakların bıraktığı yoğuşma izlerinin atmosferden uzaya kaçabilecek ısıyı azaltmasıyla da gece sıcaklıklarının artmasının önünün açıldığını belirten ifadeler de var.

Sıcak geceler 50 yılda ikiye katlandı

1911 ve 1920 yılları arasında yılın en sıcak gecesi ortalama 16,6°C iken son on yılda bu ortalama 18,8°C’ye yükseldi. Oxford’da sıcaklığın 15°C’nin üzerinde ölçüldüğü sıcak gecelerin sayısı, şimdi yılda ortalama 20 ve bu 1970’lerdeki iki sıcak yaza rağmen ortalamanın iki katından daha yüksek bir oran. Londra’nın merkezi için ise bu rakamın muhtemelen iki kat olduğu düşünülüyor.

1814’ten bu yana Oxford’da kaydedilen 20°C üzerindeki 10 tropik gecenin yarısı sadece son 25 yılda gerçekleşti. Kentsel alandan ayrı olarak Oxford’da meteoroloji istasyon alanı 1830’lardan bu yana çok az değişti. Yani bu ölçümlere kentsel ısı adası etkisiyle yansıyan artış kayıtların tutulmaya başlamasından bu yana muhtemelen sadece 0,2°C kadar.

Dengeli iklimiyle de bilinen İrlanda’da dahi çok nadir görülmesine rağmen Temmuz 2021’de minimum sıcaklığın 20,5 °C civarında seyrettiği 20 yıllık ilk tropik gece yaşandı. Bundan önce bu seviyede sıcak olarak bilinen sadece altı gece vardı.

Sıcak hava dalgalarının daha sık ve yoğun hale geldiği açık. Bir analize göre Birleşik Krallık’taki ulusal rekorun (38,7°C, Temmuz 2019, Camridge) bir dereceden daha fazlası olan 40°C’lik sıcaklıkların 2100 yılına kadar birkaç yılda bir görüleceği ortaya konuyor.

Gündüz aşırı sıcaklıklar yükselmeye devam ettikçe gece sıcaklıkları da yükselecek ve gündüze göre daha kalıcı olacak. Yüzyılın başında ve çok daha öncesinde fosil yakıt kullanımında ciddi azalmalar olmadan bazı yerlerde gece sıcaklıkları 25°C altına düşmeyecek gibi görünüyor. Yani karbon salımları azalmadığı sürece gelecek yazlar uzun, sıcak ve uykusuz olacağa benziyor. 

‍